Eerder deelde ik al een bericht op mijn Instagram-pagina over mulchen*. Ik liet verschillende materialen zien en vooral wanneer ik nou wat gebruik. In deze blog leg ik het nog eens uitgebreid uit en geef ik je nog wat extra tips.

De vraag van de dag is: wat is mulchen? Het klinkt een beetje gek, maar het is eigenlijk gewoon het afdekken van de bodem met organisch materiaal. Dit doe je simpelweg om de bodem te beschermen tegen uitdroging en om dus het bodemleven gezond te houden. Niet alleen planten leven, want ook de bodem leeft. Ik ben van mening dat de bodem het allerbelangrijkste is in een tuin of moestuin, want zonder gezonde bodem groeit er niks en kun jij er ook niet uit eten of ervan genieten. Daarom raad ik zeker aan om je bodem te mulchen en laat vooral het bodemleven en de andere beestjes het werk voor je doen.

Zoals je hierboven ook las, mulch is gemaakt van een organisch materiaal waar het bodemleven blij van wordt. Sommige organische stoffen die je gebruikt als mulch zijn voor bepaalde planten minder geschikt of juist wel geschikt om eromheen te leggen. Ik geef je hieronder wat verschillen en opties.

Stro gebruik ik met name bij aardbeien, courgette, pompoenen en aardappelen. Voor de eerste 3 gewassen fungeert het stro meteen als een bedje. Als de vruchten rijp zijn en gaan hangen, raken ze de bodem niet en zullen ze dus niet gaan rotten. Bij de aardappelen zorgt het ervoor dat de bovenkant van de aardappelen niet in het zonlicht komt. Hierdoor kunnen ze namelijk groen kleuren en zijn ze niet meer lekker.

Stro is een hele goede en goedkope oplossing, maar het heeft ook nadelen vind ik. Stro is gemaaid ‘gras’ waardoor er ook zaden in zitten die zullen ontkiemen in de zomer, zodra ze blootgesteld worden aan zon. Zorg dus, als je stro gebruikt, dat je een hele dikke laag neerlegt, zodat er geen aarde meer te zien is.

Deze gebruik ik met name bij eenjarige planten. Houtsnippers vergaan op een gegeven moment. Het is dus zeker aan te raden om dit ieder jaar aan te vullen. Heb jij veel bomen en struiken in de tuin die aan het einde van het jaar een snoeibeurt krijgen? Hier kun je dan een takkenhaag van maken of ze kunnen in de hakselaar, zodat je je eigen houtsnippers kunt maken ????

Houtsnippers nemen stikstof op en geven dit af aan de bodem. De snippers blijven vrij lang nat en dat is voor veel gewassen een heel groot voordeel, zoals bij de komkommers bijvoorbeeld. Hierbij moet de grond constant nat blijven om de heerlijke smaak van komkommer te krijgen. In de kas heb ik de snippers ook rond mijn tomaten liggen. Deze geven net wat geleidelijker water af en door de snippers verdampt het water uit de grond in de kas dan ook minder snel.

Deze gebruik ik rondom planten die eenjarig zijn. Dit zie je bij mij in de moestuin dan ook regelmatig terug. Zo gebruik ik dit onder mijn doperwtjes, tuinbonen en peulen en ook leg ik het vaak rondom de slasoorten. Ik merk dat in het voorjaar, wanneer de plantjes nog heel erg klein zijn, de slakken veel komen kijken en al het jonge groen opeten. Deze doppen hebben een scherp randje waar slakken niet van houden. Door de geur blijven de katten weg op de plekken waar je cacaodoppen hebt gestrooid. Heb je net zoals ik last van katten in de voortuin die deze plek gebruiken als kattenbak, dan is dit top.

Je zou denken dat deze cacaodoppen van ver komen en dat het dus niet duurzaam is. Het is een restproduct, omdat de bonen in Europa gedopt worden. Deze schilletjes/cacaodoppen geef je dus eigenlijk op deze manier een doel en worden niet meer als restafval gezien.

!!!Let wel op dat als je een hondje hebt dat je ze beter niet kunt gebruiken!!!

Boomschors gaat het langste mee en leg ik op plekken waar beplanting ook blijft staan. Zo ligt dit hier in de tuin rondom de bessenstruiken en fruitbomen. Dit is vaak wel wat prijziger als je het aanschaft, maar in verhouding kun je er wel veel langer mee doen.

Wis je dat je ook grasmaaisel kunt gebruiken als mulchlaag in de moestuin? Als je vers gras gebruikt, zorg dan dat je geen dikke laag neerlegt, want anders wordt het een kleffe bedoeling. Dit kan eigenlijk rondom alle planten in de moestuin gelegd worden.

Bladeren zijn een supergoede bodembedekker voor in de winter. Je zult merken dat aan het einde van het jaar de beplanting wat inzakt en misschien helemaal kaal wordt om volgend jaar weer mooi te kunnen groeien en bloemen. Op deze plekken kun je een berg met bladeren neerleggen. Dit vormt zich vanzelf om tot bladcompost aan het einde van de winter.

Niet alleen bovenstaande organische materialen zijn te gebruiken, want ook planten die uit de moestuin komen, kun je gebruiken als mulch rondom eenjarige planten. Zo kun je koolbladeren, rabarber of smeerwortel heel goed gebruiken als laag op de grond.

Naast het mulchen kun je er ook voor kiezen om de stukken die je leeg hebt liggen in de (moes)tuin vol te zaaien met groenbemesters. Het is niet alleen beter voor de bodem, omdat deze nu bedekt is, want het is ook heel goed voor de CO2-opname. Heel veel planten nemen dit niet alleen op, maar geven ook weer bepaalde voedingstoffen af aan de bodem, zoals stikstof.

Voordat je gaat zaaien, zou ik de zaden mengen met wat zand of grond. Zo is de verdeling van de zaden wat beter en zullen ze genoeg ruimte hebben om te groeien. Voorbeelden van deze plantjes zijn:

· Bladrammanas

· Gele mosterd

· Rogge

· Phacelia

· Tagetes

· Klaver

· Boekweit

In de bodem leven verschillende organismen, denk aan schimmels, mijten, aaltjes en de welbekende wormen. Al deze beestjes zorgen ervoor dat alle dode ,organische resten die in de bodem zitten, worden afgebroken door het op te eten. Hierdoor komen er voedingstoffen vrij waar de planten die op dit stuk grond groeien heel veel baat bij hebben. Deze beestjes, bacteriën en schimmels zorgen er ook voor dat de structuur van de bodem in balans is. Doordat de beestjes bewegen door de bodem wordt deze luchtig omdat er gangetjes ontstaan. Hierdoor kan water beter weglopen en zorgt dit meteen voor minder wateroverlast in de tuin. Daarnaast worden de verschillende uitwerpselen van deze beestjes met elkaar vermengd, zodat de voeding voor de planten optimaal is.

· Ze ruimen de bodem op – scheelt jou weer werk

· Ze voeden de bodem – beter voor de planten

· Ze zorgen voor lucht in de bodem – scheelt jou werk doordat je niet hoeft te spitten in het voorjaar

· Doordat de bodem in balans is, lossen de beestjes hun eigen problemen op. Daardoor zul je minder plagen of ziektes in de grond hebben

Ik moest zeggen dat mijn interesse in de bodem en de beestjes al een tijdje gaande is. Ik lees me veel in over dit onderwerp, omdat ik wil weten waarom die planten nou op de ene plek wel groeien en op de andere plek niet. Dat is dus na dit onderzoek heel erg duidelijk geworden, want het heeft allemaal met de bodem te maken. Naast het lezen van verschillende boeken, voornamelijk ecologische boeken en encyclopedieën, heb ik een Webinar over de bodem gevolgd. Ik vond het superinteressant en heb er heel veel van geleerd. Je bent nooit uitgeleerd, dus ik blijf dan ook dit soort dingen opzoeken en doen.

Daarnaast ben ik fan van YouTube. Zo kijken Bas en ik heel veel video’s over verbouwen en het bouwen van je eigen huis (waar we nu al anderhalf jaar mee bezig zijn), maar we volgen ook veel mensen met een eigen urban farmerstead over de hele wereld. Zij vertellen over hun manier van tuinieren en het verbouwen van hun eigen groente in balans met de natuur. Door eigen onderzoek te doen, vorm ik een eigen blik erop en een manier waarom ik dingen doe.

Als leuke aanrader heb ik de volgende documentaires/films:

· ‘Kiss the Ground’

· ‘My biggest little farm’

Hierin wordt heel veel uitgelegd over het bodemleven. Wat fantastisch is dit! Na het zien van deze films zul je er ook zeker anders naar kijken.